HRINGNUN

Mihring kan nih chhung hian famkim thei kan ni lova, tu te mai pawh hian famkim loh na kan neih theuh avang hian inpawh tak leh hlim tak a awm reng chu thil theih loh ang mai a harsa a nih vangin inpawh na tha tak neih a, hlim taka awm kan duh si chuan kan mizia/chhungril nun hi kan in hriat tawn a pawi mawh em em in kan tih tur pawh a ni reng a ni.

Mitin te hian kan nun ah hian mize in thup, mite hmuh a kan pho chhuah zen zen loh hi kan nei theuh a, chu kan mizia hre fuh a, kan duhzawng, chak zawng leh ngainat zawng hria apiang te nen chuan kan hlim in kan lungrual em em thin a ni. Nimahsela, khang kan lungrual pui te leh kan hlimpui em em te khan, keimah ni ang bawkin chhungril nun, midang te hriat ve loh, an thiantha te,an hmangaih te leh an chhung te tan chauh a hriat chi ‘nun thuruk’ an nei ve theuh a ni tih hi kan theihnghilh leh thin avang hian, inthianthatna te, inhmangaihna te leh inkungkaihna tha tak kan neih te chu kan ti chhe leh mai thin a, eng vang nge? tih leh enge tih dik loh leh thiam lohna ka neih? ti a mah ni in en let na chang hre lo vin, midang te kan dem leh mai thin a ni.Chutiang reng reng a hringnun hmang kan nih avang chuan keimah ni theuh hi insiamthat kan ngai a, mite tan a pawm theih tur in kan nun hi kan her rem a, a hun leh a hmun a zirin thinram  ve tak tan pawh hetiang renga nun hman chu a tha lo a ni tih hria in, dawhtheihna, zaidamna, inphahhnuai na leh tuar hram  hram na kan neih theuh a pawimawh hle a ni.

Mi thu sawi kan ngaihthlak te hian kan ngaihven zawng leh kan tuina zawng an sawi lo a nih pawhin, a sawi tu in a sawi chhan leh a nih phung hriatfiah pui tum in, kan hriat fiah loh lai ah te zawhna te siam in a thu sawi kha kan ngaihthlak pui in kan hriat pui a ni tih a hriat fiah a, a duh ang taka a rilru damna tur in kan ngaihthlak sak hram hram a ngai a. Chutiang a kan ti thei a nih ngai chuan in pawh na tha tak, nakin hun thleng a kan tana tha thei tur awlsam tak in kan siam thei mai dawn a ni. Mi te chung a rinna kan nghah ngam chuan an ni pawh in kan chung ah rinna an nghat ngam mai thin a ni. Mitha tak tak te hi mi tam tak hian an that avang hian chhawn chhaih a, tul lem lo a fiam mai hi kan ching hlawm hle a,mi dik tak te phei hi chu an mahni an rinawm avang hian bum an awl bik em em a, nimahse kan hriat reng tur erawh chu heng mi tha tak tak te leh dik tak tak te hi kan tih der emaw anih phei chuan an mirin tak te pawh an ring lo ngawih ngawih thin a,an mi rin ni leh tur chuan hun leh ni tam tak a liam a ngai tawh thin a ni. Kan pi pu te chuan, ‘nangmah aiin i hmelma in i that loh na leh fel loh na te a hre chiang zawk’ an lo ti thin a,chumi anih si chuan mi ten kan chanchin a tha lo zawng emaw a an lo sawi a nih pawhin,thiam channa zawng mai lo in kan thatna tura kawng min kawh hmuh tu atan chu min sawichhiatna lai chu hman tum ila, kan hmelma te chu kan tan an tang kai khawp ang le…

Khawvel hi mi chi hrang hrang,mize in ang lo tak tak chenna a ni tih chu sawi thui vak ngai lo vin kan hre theuh awm e. Mi thenkhat te chu mahni a tla hrang chi, thian te leh midang mamawh lo ang tak a awm hrang thin kan ni a, thenkhat te erawh chu thian tha te leh thurual pui tur nei lo a awm thei lo kan ni leh bawk a, a then te erawh chu thian te zing a dang lam bik riau leh duh dan hrang nei te kan ni leh bawk a ni. Chuvangchuan, a eng ber a  chu nge kan nun a tan a tha ber ang tih chu hriat fiah har tak a ni. Pathian hian mihring te hi a huhova awm khawm a, in thlah pung tur leh a tan a nung tura a siam te kan ni a, chuvang chuan mite mamawh lo leh an tel lova awmthei ni awm tak a awm chu thil tha ber a nih i ring em le? Thian thate leh kan bul hnai a awm te enge tun ah hian an rilru put hmang tih ngaihtuah hawt lova, tawngpawng awm ve mawp mawp mai pawh chu a tha ber chuang bik in i ring em le?Thian te kar a dang lam bik a awm reng leh ngaihdan leh duh dan hrang neih reng mai pawh chu a tha ber in i hria em?Kan ngaihtuah chian deuh chu a ngai a ni.

Tunlai in mi tam tak in kan awm na hmun a zirin hmaikawr hran kan vuah chhuak thin, a awm khawp mai, mahse kan khawvel nun tichhe tu leh hrehawmna min thlen tu hi a ni mai lo maw?I thian te emaw i ngainat deuh te bul ah emaw i awmdan leh mihrang deuh te bul a i awm dan te kha a dang ve thin em?han ngaihtuah kir teh, a dang a nih chuan nangmah kha in enfiah i ngai a ni. ‘Engtin nge thian te leh mihrang bul a kan awm dan te chu a in an theih teh lul ang ni? an mizia leh awm dan pawh kan hrechiang bawk si lova’ i ti a ni maithei, mahse midang te rilru hran pu a i kawm a nih ngai chuan an ni pawh in an chung a i tih ang chuan i chung ah an ti ve ang tih hre reng ang che! In pawhna tha in nei ngai lo ang. Chung rilru pute chuan mi rin an hlawh tak tak thei lo va, ring ang in lang mahse in nghah ngam na tak tak atan chuan an relh ru thin.Nimahsela,i rilru tak tak a i kawm pawh khan nangmah kha i in ven leh si loh chuan mi rilru tha lo leh mi dik lo i tawnin an thang ah i in awk mai ang,  kan tunlai khawvel kentel anih miau a vang hian i rilru tak tak a i kawm pawh khan nang mah kha in theihnghilh ngai suh ang che.

He kan dam chhung tawi te hi a tha thei ang ber leh a hlimawm thei ang ber a hman kan tum theuh na khawvel ah hian midang te hre reng chung leh a hun leh a hmun a zir a kan  nun kan her rem thiam a pawimawh em em a,hreh awm tawrh ni leh hlim ni a awm thin a,hrehawm na chu a awm reng bik lo ang bawk in hlimna pawh a kiang leh mai thin a ni tih hi kan hriat reng a ngai a, kan chung a thil thleng te pawh hi kan hma in mi tam tak in an lo paltlang tawh a ni tih hre tel reng chung a in ti paukhauh a, hring nun hi kan hmachhawn a ngai a ni. Mite rin ngam leh, in nghah ngam na ni tur in thu tak a kan nun ngam a ngai a, kan thu tiam leh sawichhuah ah te kan chiang in kan ding nghet ngam tur a ni a,chutih rual in kan thiam loh na ah leh kan dik loh na ah chuan kan tuar ngam in a tul dan ang zel in ngaihdam pawh kan dil mai tur a ni.Thil ho te anga lang tih sual chang pawh in a ranglama  chin fel thuai a ngai a, ‘nakin ah’ kan tih chhung hian midang te chung ah kan hriat si loh hian harsatna tam tak a lo thlen hman tawh thin.Mahni pawh in tih hlim fam kim theih loh na khawvel ah hian mi zawng zawng te hi tih hlim vek theih an ni lo tih hre reng chung in theih tawp a mite tih hlim tum chu kan tih makmawh a ni tho a ni.

Zirlai tam tak te chu mahni tawk a in ti sang ve em em in kan zirna te kan chapo pui thin a, kawng lehlama thlir chuan mi tam tak zir thlen loh kan zir thleng chu  kan lo chapo pui a nih pawh in kan in dem ngawt thei kher lo ang.Mahse mitam tak in kan hma in an lo zir tawh a ni tih kan hriat nawn fo a ngai a, kan zirthiam na te hi chapo pui ni lovin, chhuang tlak in kan thiam na hian a tlin tak tak em? a hming in kan thleng sang ve mai mai nge tih pawh kan ngaih tuah tel ngei a ngai a ni.Thiamna tak tak nei si lova a hming mai a zirsang kan nih a kan lo chapo pui phei chuan mite nuih kan ti za mai mai dawn a, chuvang chuan thiam na tak tak kan neih tel a pawimawh em em a, chu mi thiamna tawng baw tur chuan zirlai kan nih lai hian theih tawp chhuah a, hlawhtlin phu ngei a kan beih a ngai a ni.Eng kim ah hian hlawh tling tur chuan tih tak tak na thinlung pu chung a beih a ngai a,fiamthu thiam ten an tih thin ang in kan theih tawp bak ah tlem belh  a kan beih a ngai a,tuar ngai tam tak a awm bawk a, mi vannei thenkhat te awmdan entawn a kan awm ve ngawt a, kan vanneih ve si loh chuan nakin ah mite hmuhsit leh nuihzat bak chan tur dang kan nei lo.

Khawtlang  nun han thlir ila, kan nitin nun dan theuh hi han en let in, thalai tam zawk te hian, mite tan a chhenfakawm ni lo in mite mit ti kham tu leh mite tana hnawk sak zawng in kan nun tamzawk hi kan hmang tlangpui ti ila kan sawisual tampui awm love. Heng kan nitin nun te pawh hi kan in en let a siam that ngai lai te kan siam that a ngai tak meuh meuh a ni.Kan khawlai te pawh hi kan vawng fai a, a ti fai tu kan ni lo a nih pawh in a ti bawlhhlawh tu chu nih i tum lo hram ang u.’Mi ram chu a thiang hlim a…’ te kan ti thin, mahse an ni chuan an tih fai loh pawh in a ti bal tu a tan chu thil zahthlak tawpkhawk ah an ngai zawk a ni. Keini ve hi kan tih fai loh a hnek in a ti bawlhhlawh tu ah tal kan la tang thin a ni lawm ni? Tuna kan kawt kai vel han thlir te hian, kan tih tawp a kan enkawl tha peih lo a nih zel chuan hnamdang hmuh atan kan la zahpui vat mai lawng maw? Keini in kan enkawl si loh chuan tu dang in nge min enkawl sak teh lul ang ni!.In siamthat chu kan ngai ngei e…

Tunlai thalai te hi eng kan ti nge maw ni, in tih pa kan tum a, mi awm tha duhlo te kan tlangnel tir lutuk na ah hian kan kalsual deuh chu a ni mai lo maw?. ‘Ruihtheih thil tih te chu tunlai dan a lawm, tun ang lai a lo in tih danglam ve vak te chu rual pawl loh na mai mai’ tih hawi zawng in rilru kan put tlat hlawm avang hian, ahmei apa in kan theih ang tawk leh phak bak thleng in thil tha lo leh sual kan khawih ta mai hi a va pawi teh lul em!!! Kan mipa te zing ah tawp tak tak leh nikhua lo tak taka awm a, ruihtheih thil leh thiltha lo te an that loh na hriatsa reng ti lo te chu ‘a pa lo e mai..’ kan ti thin, mahse i han ngaih tuah chiang deuh teh ang u, thil tha lo leh kan nun ti chhe thei tu te, kan nih lohna ang a lan kan tumna lak atang te a inveng a,fihlim thei chu an pa in nakin hnu thleng a an tana tha lo tur do ngam mipa te chu pa kan ti zawk lo ang maw!? Mitin te hian kan nun ah hian hmachhawp kan nei theuh a, chung hmachhawp te tih hlawhtlin tum a harsa tak a bei tang tang tu te chu an va han pa teh lul em, an tuar nasa a sin!!… Mipa te hi a tlang puiin  hmeichhe ho duhdan leh an ngainat zawng a awm kan duhin kan tum hlawm deuh vek a,chuvang chuan hmeichhe ho duh dan leh ngainat zawng hian mipa te khawsak dan hi a ti danglam thei hle a, kan hmeichhia te pawh in chu chu hre reng in, in mipa duhzawng te hi in thlak a, awm tha duh lo, mahni phak tawk ai sang a khawsak tum leh ruihtheih thil ti te hi in hrem deuh si loh chuan, ram leh hnam tan a thil tha tak ti thei si hi, thilsual thlen tir tu lian tak hi in ni mai lo maw?

Thalai te hian kan rilru put hmang leh khaw sak phung te hi kan siam that a hun tawh tak zet a ni. Nulat tlangval kawng ah pawh hman lai zia kan la chhawm emaw tih tur khawp in mipa te pawh hian nupui atana kan duh tak tak loh tur te pawh thian te hnena in tih theih nan kawp kan tum ta zel mai a, kan nula te lah hian ‘ka zahawmna’ tih a hnek in tunlai khawvel dan ti in an lo pawm zam ve thei zel bawk nen,mizo te pawh hi kan tawp ta lua lo maw..? Mipa te pawh hian runlum nuthai atan meuh chuan khang  kawp mai theih te kha kan iai leh thin si a, chuvang chuan hmeichhe ho pawh hi tun ai a in fimkhur deuh chu a ngai a, mipa te hian fa te nu  tur atan chuan midangin an kawp tawh tih hriat te hi chu kan duhlo tlang in, nula thianghlim leh Pathian tih hi kan duhthusam theuh a ni.

Kan nitin nun theuh ah hian hmasawn tur kan ni a, chutiang a tan a nung chu kan ni reng a, kan pian tirh a tang a kan thih ni thleng mai hian zir tur kan nei a ni. Kan ngaihsan em em Sap kan tih mingo ho thufing pakhat chuan,” Mihring kan nih chhung hian in zir reng tur kan ni a, chu mi hre lova zirtur nei tawh lova in hria chu a tar tawh a ni. Kum 18 mi pawh ni se atan khawvel a awm in awm zia a nei tawh lo” a ti. Hlawhtlinna pawh hi tawng baw tur chuan hrehawm tam tak kan tuar a ngai a, nui ngam ve tur chuan, thiante an nuih lai a kan nuih loh a ngai a, mahni duh dan ang ang a awm a vak vel tur pawh in, kan vah loh a kan tuar hmasak a ngai a, duh ang ang ei ngam ve tur pawh in riltam leh mite ei ang ei lo a kan awm phawt a ngai a ni. Mi hlawh tling kan tih tam tak te hi an nun kan hriat chin mai atanga an awm dan kan zir mai chuan keimah ni tan a thil pawi thlen tu an ni thin, mahse, hlawhtling tur a an tuar na te, mite chung a leng tur a an paltlang tawh zawng zawng te kan ngaihtuah hmasak a, chutiang paltlang a hlawhtling ve ngei tura an nun kan zui erawh chuan kan tan a mitang kai tak, an hriat miah loh a zirtirtu tha tak an lo ni zawk dawn a ni.

Mitin te hian kan nitin nun ah hian duhthlan tur kawnghnih kan nei theuh a, kei ni KRISTIAN in ti ve si te hian chumi kawnghnih ah chuan kawng dik lo zawk hi kan hriatchian loh vang te, kan duham vang te leh chhan dang te avangin kan thlang duh hle a,kan tana tha tura kan ngaih pawh hi kan rinna kawng a min dal tu lian tak a lo ni leh thin a, kawng dik chu kan thlan thiam a pawimawh hle a ni. Kan rin PATHIAN hian tihsual a nei ve ngai lo a ni tih hria in amah a kan in nghah ngam a pawimawh hle a, kan nitin nun, kan thiltih na kawng engkim ah hian hriat loh leh hmaih a nei ngai lo a, amah kan rin a a thu kan zawm chuan kawng dik lo zawh in in hre thin mah ila a phen ah malsawmna a awm nge nge thin tih hi kan hriat reng a ngai a ni.Lungngaihna kan tawh pawh in kan pawm thiam a,kan mangan ni chauh ni lo kan hlim ni ah te pawh tih tak zet a a hnen a lawmthu sawi hi kan bat theuh a ni a, hla phuah tu in, ‘ka dil loh zawk malsawmna’ a tih ang deuh in amah kan rin a a thu kan zawm chuan kan tan a tha tur in kan hriat phak bak atang hian ro a rel thin a ni tih hi kan hriat nawn fo a ngai a ni. Biakina Pathian thu kan ngaihthlakna ah te pawh mi fel lo leh dik lo deuh a kan ngaih te pawh hian  thu tha tak tak an sawi thin a,an mahni en a ngaihthlak that duh loh hi kan ching hlawm hle a ni.Mahse an mahni entawn tura kal kan ni lo a, Pathian thu ngaithla tur zawk a inkhawm kan nih hre reng in an thusawi kha Pathian thu tho a ni a,an mahni ah entawn tur awm lo mahse zawm kan tum hram a tha a, kan zawm duh si loh chuan Pathian thu zawm duh lo kan ni tho a ni tih hi kan hriat tel a pawi mawh hle a ni.

Kan hriat reng tur chu kan nitin nun theuh hi tun ai a tha hian kan hmang thei a, kan tih dik loh leh tih sual tawh ah te pawh in siamthat na hun kan la nei a ni tih hria in, kan thiltih tur apiang ngun taka kan ngaih tuah a,tun hun atan mai ni lo kan damchhung atana thathei leh pawithei a ni tih hre reng chunga hringnun hi kan hmachhawn a, mahni ngaihdan leh duh dan ngawt hi a dik ber lo a ni tih hriain  a chang chuan kan tuar anga,a chang in mi te hnuai ah pawh kan kun a ngai bawk tur a ni.

HRINGNUN HMACHHAWN ZEL TURIN I IN PEIH EM ?